Εγγραφή Αλλοδαπών Αποφάσεων στην Κύπρο: Νέα Εποχή;

Μία νέα εποχή φαίνεται να διαγράφεται στην νομική αρένα της Κύπρου αναφορικά με την εγγραφή αλλοδαπών αποφάσεων ενόψει του πολύ πρόσφατου περί Αποφάσεων Αλλοδαπών Δικαστηρίων (Αναγνώριση, Εγγραφή και Εκτέλεση Δυνάμει Συμβάσεως) (Τροποποιητικού) Νόμου του 2023 (Ν. 113(I)/2023) ο οποίος δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας μόλις την 17.11.2023.  

Σύμφωνα με τον προαναφερθέντα τροποποιητικό Νόμο, ουσιαστικά έχει τροποποιηθεί η ερμηνεία της έννοιας του όρου «δικαστήριο» που περιλαμβάνεται στον περί Αποφάσεων Αλλοδαπών Δικαστηρίων (Αναγνώριση, Εγγραφή και Εκτέλεση Δυνάμει Συμβάσεως) Νόμος του 2000 (121(I)/2000), η οποία μέχρι πρόσφατα περιοριζόταν είτε στο Επαρχιακό Δικαστήριο της επαρχίας όπου διέμενε ο καθ’ ου η αίτηση, είτε στο Επαρχιακό Δικαστήριο της επαρχίας όπου διέμενε ο αιτητής (σε περίπτωση διαμονής του καθ’ ου η αίτηση στο εξωτερικό).

Γνωστή είναι η απόφαση - σταθμός του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην VTB BANK (OPEN JOINT-STOCK COMPANY) v. ALEKSEYEVICH κ.α., Πολιτική Έφεση υπ’ αρ. 206/2014, 12.06.2020. Σε αυτή την υπόθεση επιδιώχθηκε η αναγνώριση, εγγραφή και εκτέλεση αποφάσεως Δικαστηρίου της Ρωσίας και εκ μέρους του καθ’ ου η αίτηση εγέρθηκε ζήτημα έλλειψης δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου αφού τόσο η αιτήτρια όσο και ο καθ’ ου η αίτηση διέμεναν στη Ρωσία/εκτός δικαιοδοσίας. Πέραν από την ενασχόληση του Ανωτάτου Δικαστηρίου με τις πρόνοιες της Συνθήκης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατικών για Παροχή Νομικής Συνδρομής σε Θέματα Αστικού και Ποινικού Δικαίου Νόμου αρ. 172/1986, που υποστήριζαν την επιχειρηματολογία του καθ’ ου η αίτηση περί έλλειψης δικαιοδοσίας, το Ανώτατο Δικαστήριο προέβηκε και σε εξέταση και σχολιασμό των προνοιών του Νόμου 121(Ι)/2000, καταλήγοντας πως η όλη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου στηρίζεται στη διαμονή, είτε του αιτητή, είτε του καθ’ ου η αίτηση, και πως ο Νόμος 121(Ι)/2000 επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα της διαμονής, την οποία αν δεν έχει ο αιτητής πρέπει απαραιτήτως να έχει τουλάχιστον ο καθ’ ου η αίτηση.

Με τον προαναφερθέντα τροποποιητικό Νόμο, πλέον η έννοια του όρου «δικαστήριο» στον Νόμο 121(Ι)/2000 περιλαμβάνει όχι μόνο τον τόπο διαμονής του καθ’ ου η αίτηση ή του αιτητή αλλά καλύπτει και την περίπτωση όπου ούτε ο αιτητής αλλά ούτε και ο καθ’ ου η αίτηση διαμένουν στην Κύπρο, προσδίδοντας δικαιοδοσία στο Επαρχιακό, Εμπορικό ή Οικογενειακό Δικαστήριο που συνεδριάζει στη Λευκωσία σε κάθε άλλη περίπτωση κατά την οποία η δικαιοδοσία προκύπτει με βάσει τις πρόνοιες των Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας του 2023 ή την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, το ενωσιακό δίκαιο, διεθνή συνθήκη ή οποιονδήποτε κανόνα του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένων των κανόνων του κοινοδικαίου.  

Συνεπακόλουθα, το τόπος διαμονής του αιτητή ή του καθ’ ου η αίτηση έχει παύσει πλέον να αποτελεί επιβεβλημένη προϋπόθεση για σκοπούς επίκλησης των προνοιών του Νόμου 121(Ι)/2000, αφήνοντας έτσι ανοιχτό το περιθώριο εφαρμογής της εν λόγω νομοθεσίας σε περίπτωση που πληρούνται άλλες προϋποθέσεις που δύναται να προσδώσουν δικαιοδοσία στα Κυπριακά Δικαστήρια, έτσι που ουσιαστικά να επεκτείνεται η εφαρμογή του Νόμου 121(Ι)/2000  αλλά και το λεκτικό του Νόμου 121(Ι)/2000 να εναρμονίζεται και με τις προϋποθέσεις που τίθενται από άλλα νομοθετήματα, ευρωπαϊκούς κανονισμούς ή διεθνείς συνθήκες σε σχέση με το ζήτημα της δικαιοδοσίας.  

Υπό το φως των ανωτέρω, διαφαίνεται πως θα διαγραφεί μία νέα εποχή στον τομέα της εγγραφής αλλοδαπών αποφάσεων, που μετά βεβαιότητας θα λύσει τα χέρια των Κύπριων δικηγόρων σε αρκετές περίπλοκες ή μέχρι σήμερα «απαγορευμένες» για τα Κυπριακά Δικαστήρια υποθέσεις για σκοπούς εγγραφής αλλοδαπών αποφάσεων στην Κύπρο.