Α.Ο κανόνας- υποχρεωτική η παρουσία ενός κατηγορουμένου στην Δίκη του.
1. Σύμφωναμε το Κυπριακό Σύνταγμα, άρθρα 12(5) και 30, το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής ΣύμβασηςΑνθρωπίνων Δικαιωμάτων που κυρώθηκε με τον Ν.39/62, την Ποινική Δικονομία Κεφ.155, άρθρα 44, 45(1), 63(3) και 89(1) αλλά και την Νομολογία, ερμηνευτική τωνεν λόγω διατάξεων, ένας κατηγορούμενος έχει τόσο το δικαίωμα όσο και τηνυποχρέωση να παρευρίσκεται στη δίκη του και εις περιπτώσεις όπου δεν επιθυμείνα είναι παρών, τότε οφείλει να ζητήσει άδεια από το Δικαστήριο για να μηνπαρευρεθεί στη δίκη του[1].
2. Σύμφωναμε το άρθρο 89 (1) της ποινικής δικονομίας, σε περίπτωση απουσίας ενόςκατηγορουμένου, το Δικαστήριο εφόσον υπάρχει απόδειξη της επίδοσης του κατηγορητήριου,έχει εξουσία είτε να προχωρήσει στην ακρόαση τηςυπόθεσης και να αποφασίσει στην απουσία του κατηγορούμενου ή, αν θεωρεί σκόπιμονα αναβάλει την υπόθεση και να εκδώσει ένταλμα για τη σύλληψη του. Γιανα απαλλαγεί κάποιος από την υποχρέωση να είναι παρών στην δίκη του θα πρέπεινα πάρει σχετική άδεια από το Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 45 της ΠοινικήςΔικονομίας
3. Παρόλο που το όλο θέμα αν θα προχωρήσει δηλαδήτο πρωτόδικο δικαστήριο να ακούσει την υπόθεση και επιβάλει ποινή στην απουσίατου κατηγορουμένου ή αν θα εκδώσει ένταλμα σύλληψης για να είναι αυτός παρών,είναι στη διακριτική εξουσία του δικαστηρίου, σε υποθέσεις που ενέχουν τοστοιχείο της ανεντιμότητας (dishonesty) και η ποινή που θα επιβληθεί είναι αυτήτης φυλάκισης, η νομολογία μας επιτάσσει όπως το δικαστήριο εκδίδει ένταλμασύλληψης για να είναι παρών ο κατηγορούμενος[2].Το ίδιο ισχύει ακόμα και στις περιπτώσεις όπου ο κατηγορούμενος ευθύνεται αποκλειστικάγια την μη παρουσία του στο Δικαστήριο κατά την ημέρα της δίκης του[3].Όσο μεγαλύτερη είναι η σοβαρότητα του αδικήματος, τόσο πιο μεγάλη η ανάγκη ναείναι παρών ο κατηγορούμενος στην Δίκη του[4].
4. Κατάπόσο το δικαστήριο θα προχωρήσει στην απουσία κατηγορουμένου να ακούσει τηνυπόθεση και να επιβάλει ποινή ή να εκδώσει ένταλμα σύλληψης για να είναι αυτόςπαρών, επαφίεται στη διακριτική του εξουσία, η οποία ασκείται δικαστικά. Κατάτην άσκησή της, λαμβάνονται υπόψη διάφοροι παράγοντες, όπως η φύση και ησοβαρότητα των κατηγοριών, κατά πόσο αυτές ενέχουν το στίγμα της ανεντιμότητας,το είδος και το ύψος της ποινής που επιβάλλεται για τέτοιου είδους κατηγορίες,εάν ο κατηγορούμενος βαρύνεται ή όχι με προηγούμενες καταδίκες[5]κατάπόσο αυτός έχει παραιτηθεί οικειοθελώς του δικαιώματος να είναι παρών, ή,καίτοι απών, εκπροσωπείται από συνήγορο και δηλώνει ότι επιθυμεί να είναι παρών
5. Επίσηςσύμφωνα με την Νομολογία μας ως θέμα γενικής αρχής, σε υποθέσεις που τοΔικαστήριο σκοπεύει εκτός από τη χρηματική ποινή να εκδώσει κάποιο διάταγμαεναντίον του κατηγορουμένου, όπως για παράδειγμα διάταγμα κατεδάφισης μιαςοικοδομής ή τερματισμού λειτουργίας ενός κέντρου αναψυχής η διακριτική ευχέρειαπου παρέχει στο Δικαστήριο το άρθρο 89(1) του Κεφ. 155, πρέπει να ασκείται υπέρτης έκδοσης εντάλματος σύλληψης για να είναι παρών ο κατηγορούμενος και ναυπερασπισθεί τον εαυτό του[6].
6. Στηνυπόθεση ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ v. ALPHA BANK CYPRUS LTD[7],το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε μιαμακροχρόνια πρακτική που επικρατούσε στα δικαστήρια σε υποθέσεις πουκαταχωρούνταν ποινικές κατηγορίες για παράλειψηπληρωμής μηνιαίων δόσεων, και ενώ απουσίαζε ο κατηγορούμενος, από τη πρώτησχεδόν εμφάνιση τα δικαστήρια προχωρούσαν σε ερήμην εκδίκαση και εντός τηςίδιας μέρας καταδικάζονταν οι κατηγορούμενοι και πέραν της χρηματικήςποινής τα δικαστήρια εξέδιδαν παράλληλαδιατάγματα είσπραξης οφειλόμενων ποσών. Το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνοντας τηνκαταδίκη χαρακτήρισε πλέον τις κατηγορίες αυτές ως σοβαρές και ακυρώνοντάς τηνκαταδίκη διέταξε την επανεκδίκαση της υπόθεσης.
7. Στηνπολύ πρόσφατή, Ποινική Έφεση Αρ. 46/2015[8],απόφαση ημερομηνίας 7 Νοεμβρίου, 2018, ο α κατηγορούμενος, που εμφανιζότανενώπιον του Δικαστηρίου, παραδέχτηκε τις κατηγορίες και η υπόθεση ορίστηκε γιαγεγονότα και ποινή. Έκτοτε ο κατηγορούμενος δεν ξαναεμφανίστηκε ενώπιον τουΔικαστηρίου και εκδόθηκαν εντάλματα σύλληψης σε διάφορες ημερομηνίες, πουουδέποτε εκτελέστηκαν. Το πρωτόδικο Δικαστήριο,φοβούμενο να επιβάλει ποινή στο κατηγορούμενο ερήμην, προφανώς, λόγω τηςσοβαρότητας του αδικήματος, απέρριψε την υπόθεση και απάλλαξε το κατηγορούμενοαπό την κατηγορία που είχε παραδεχτεί. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι, λόγοτης συμπεριφοράς του κατηγορούμενου, η οποία ισοδυναμούσε με περιφρόνηση τηςδικαστικής διαδικασίας όφειλε το Πρωτόδικο Δικαστήριο να προχωρήσει και να τουεπιβάλει ποινή ερήμην, αναφέροντας μάλιστα ότι: ««... η κρατούσα τάση είναιη εκδίκαση να λαμβάνει χώρα στην παρουσία του κατηγορούμενου. Εξίσου όμωςδυναμικά προκύπτει η ανάγκη διασφάλισης του κύρους της διαδικασίας ως μέρος τηςσύμφυτης εξουσίας του Δικαστηρίου να πράττει διαφορετικά αν το θεωρεί ότι ηπορεία αυτή προστατεύει και διαφυλάσσει το κύρος της διαδικασίας»[9].
Β)Εξαιρέσεις στο Κυπριακό Δίκαιο
8. ΨυχικάΑσθενείς.: Οι ψυχικά ασθενείς κατηγορούμενοιπου δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την διαδικασία μπορούν δυνάμει των προνοιώντου άρθρου 70 της ποινικής δικονομίας να εξαιρεθούν από την υποχρέωσηπαράστασης τους στο Δικαστήριο. Το κριτήριο που εφαρμόζει το Δικαστήριο είναιτο κατά πόσο ο κατηγορούμενος είναι λόγω ψυχικήςδιαταραχής ανίκανος να παρακολουθήσει τη διαδικασία. Προτού το Δικαστήριο διατάξει την ερήμην διεξαγωγήτης Δίκης, διατάσσει όπως ο κατηγορούμενος τεθεί υπό παρακολούθηση ψυχιάτρουγια την παροχή της αναγκαίας νοσηλείας, μέχρις ότου βελτιωθεί η κατάσταση τουσε σημείο που να δύναται να παρακολουθήσει τη διαδικασία, και εάν τούτο δενγίνει εφικτό μέσα σε 4 μήνες τότε προχωρά στην ερήμην εκδίκαση της υπόθεσης.
9. Ανο κατηγορούμενος δεν συμπεριφέρεται ευπρεπώς- άρθρο 63 του κεφ 155:Σύμφωνα με το άρθρο 63 του κεφ 155 σε περιπτώσεις όπουο κατηγορούμενος δεν συμπεριφέρεται ευπρεπώς στην αίθουσα του Δικαστηρίου,, τοΔικαστήριο δύναται, κατά τη διακριτική του εξουσία, να διατάξει όπως οκατηγορούμενος μεταφερθεί και παραμείνει υπό κράτηση και να συνεχίσει τη δίκηστην απουσία του προβαίνοντας σε τέτοιες διευθετήσεις οι οποίες κατά την κρίσητου φαίνονται επαρκείς για την ενημέρωση του κατηγορούμενου για όσαανταλλάχτηκαν κατά τη δίκη και για την προετοιμασία της υπεράσπισης του. ΤοΔικαστήριο δύναται, αν θεωρεί αυτό κατάλληλο, να επιτρέψει στον κατηγορούμενονα παραμένει εκτός του Δικαστηρίου καθ’ όλη τη διάρκεια ή μέρος της δίκης, μετέτοιους όρους ως αυτό ήθελε θεωρήσει σκόπιμο.
Γ.Το Πρόβλημα με το Ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης (ΕΕΣ).
10. Το ΔΕΕ, μέχρι το 2016 στην νομολογίατου για το ΕΕΣ, φαίνεται να προτάσσει την αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης ως υπέρτερη αρχή από τη προστασία τωνθεμελιωδών δικαιωμάτων που προστατεύει η ΕΣΔΑ, αφού ρητά και ξεκάθαρα το σκεπτικότου ΔΕΕ στην σκέψη 194 της Γνωμοδότησης Χ 2/2013 ήταν ότι η ΕΣΔΑ, «μπορεί να υποχρεώσει ένα κράτος μέλος ναελέγχει αν κάποιο άλλο κράτος μέλος σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα, παρά τογεγονός ότι το δίκαιο της Ένωσης επιβάλλει την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ τωνεν λόγω κρατών μελών» και ως προς τούτο «η προσχώρηση είναι ικανή να διακυβεύσει την ισορροπία στην οποίαστηρίζεται η Ένωση καθώς και την αυτονομία του δικαίου της Ένωσης».
11. Στηνυπόθεση Radu, ζητείτο η παράδοση γιαέκτιση ποινής που επιβλήθηκε ερρήμην, χωρίς να μετέχει ο Αιτητής στηνδιαδικασία και δεν εξετάστηκε στην απόφαση του ΔΕΕ στον απαιτούμενο βαθμό εάν ηπαράδοση του συγκρουόταν με το δικαίωμα υπεράσπισης και δίκαιης του κατηγορουμένου.Έτσι το ΔΕΕ στην απόφαση Radu υποβάθμισε τις πρόνοιες του άρθρου 1(3) της2002/584/ΔΕΥ, και του άρθρου 48 (2) του ΧΘΔΕ, προτάσσοντας με αυτό τον τρόπο την «αμοιβαίαεμπιστοσύνη» εις βάρος μιας ενδεχόμενης παραβίασης του δικαιώματος υπεράσπισηςτου εκζητούμενου.
12. Τοπρόβλημα στις περιπτώσεις που ζητείται η παράδοση για έκτιση ποινής μετά απόερημοδικία, είναι ότι, ακόμα και εάν ο εκζητούμενος έχει ένδικο μέσο στο κράτοςέκδοσης του ΕΕΣ για να ακυρώσει την ερήμην καταδίκη, εντούτοις, στις πλείστεςπεριπτώσεις, από την στιγμή της σύλληψης του με ΕΕΣ μέχρι να το πράξει αυτό καινα δικαστεί εκ νέου, το πιο πιθανόν να είναι υπόδικος, άρα εκτίει ποινήπροληπτικά και αντίθετα στο τεκμήριο αθωότητας.
13. Επίσηςτο ΔΔΕ στις πιο πάνω υποθέσεις αγνόησε τη σχετική νομολογία και αρχέςπου έθεσε το ΕΔΑΔ, για το πότε μια Ερρημην καταδίκη συνιστά παραβίαση τουάρθρου 6 της ΕΣΔΑ[10].Σύμφωνα με το ΕΔΑΔ ελλείψει οιασδήποτε ενδείξεως ότι ο κατηγορούμενοςπαραιτήθηκε του δικαιώματός του να είναι παρών στην δίκη του, θεωρείται ως“προφανής αρνησιδικία”, και αντίκειταιπροδήλως στο άρθρο 6 της ΕΣΔΑ[11].
14. Επίσης η απόφασηRadu και το άρθρο 5 της 2002/584/ΔΕΥ[12], έρχεται σεπλήρη αντίθεση με σύστημα ποινικής δικαιοσύνης στην Κύπρο, όπου, με βάση τηνπάγια και ερμηνευτική του Συντάγματος[13] και τηςποινικής δικονομίας,[14]νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ως θέμα γενικής αρχής, σε υποθέσεις που ενέχουν το στοιχείο τηςανεντιμότητας (dishonesty) ή και το στοιχείο της καταδολίευσης (deceive), ή στις οποίες προσανατολίζεται το δικαστήριονα επιβάλει ποινή φυλάκισης, ή σκοπεύει να εκδώσει κάποιο διάταγμα εναντίον του κατηγορουμένου, η διακριτικήευχέρεια που ο Νόμος[15]παρέχει στο Δικαστήριο, πρέπει να ασκείται υπέρ της έκδοσης εντάλματος σύλληψηςγια να είναι παρών ο κατηγορούμενος και να υπερασπισθεί τον εαυτό του και δενπροχωρεί το Δικαστήριο να επιβάλει ποινή φυλάκισης ερήμην του κατηγορουμένου[16].
15. Γεννάταιτο ερώτημα, αφ’ ης στιγμής το Εθνικό μας δικαστήριο, στην βάση του Συντάγματοςμας, δεν θα είχε ευχέρεια να εκδικάσει ερήμην τον εκζητούμενο εάν αντιμετώπιζεκατηγορίες όμοιες σε εθνικό δικαστήριο, ή να του επιβάλει ποινή φυλάκισηςερήμην, πως γίνεται να αποφασίζει την παράδοση κάποιου για έκτιση ποινήςφυλάκισης που επιβλήθηκε ερήμην σε άλλη χώρα; Δεν παραβιάζει το ΚυπριακόΣύνταγμα αυτή η παράδοση; Αυτά τα θέματα εγέρθηκαν για πρώτη φορά στην ΠολιτικήΈφεση Αρ. 193/2014[17],αλλά το Δικαστήριο επικαλούμενο την αυστηρότητα εφαρμογής των κριτήριων άρνησης εκτέλεσης ΕΕΣκαι την υπόθεση Radu, του ΔΕΕ, δεν εξέτασε το θέμα. Η ίδιαγραμμή ακολουθήθηκε από το Ανώτατο και σε άλλες υποθέσεις.[18] Μάλιστα μέχρι το έτος2016 μόνο σε μια υπόθεση υπήρξε διχογνωμία από το Πρόεδρο του ΑνώτατουΔικαστηρίου[19].
16. Πολύαργότερα, σε έφεση του Γ. Εισαγγελέα[20]το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου με τη σειρά του έκανε νομολογιακό άλμα και σεταύτιση με τη γραμμή νομολογίας του ΕΔΑΔ, με απόφαση πλειοψηφίας, επικύρωσε τηνΠρωτόδικη απόφαση που αρνήθηκε την εκτέλεση ΕΕΣ και τη παράδοση τουεκζητούμενου στις Ελληνικές Αρχές για έκτιση ποινής που επιβλήθηκε Ερήμην γιατίοι «εγγυήσεις» που δόθηκαν από τις Ελληνικές αρχές, δεν ήταν επαρκείς και δενπροσφέραν τη δυνατότητα στον εκζητούμενο να ακυρώσει την ερήμην του καταδίκηκαι να τύχει νέας εκδίκασης των υποθέσεων του παρά μόνο με την επίκλησηανωτέρας βίας. Σημαντική βέβαια είναι και η άποψη που καταγράφει η διχογνωμία,όπου εγείρει θέματα διαδικαστικών λαθών από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
17. Είναικαλό να αναφερθεί ότι ένεκα της σύγκρουσης μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών σεσχέση με τις Ερημοδικίες αλλά και του κινδύνου που διέτρεχε η αρχήτης αμοιβαίας εμπιστοσύνης σε αυτό το τομέα, θεσπίστηκε η οδηγία (ΕΕ) 2016/343[21], ώστε να θεσπιστούν κοινοί ελάχιστοι κανόνες γιατις ποινικές διαδικασίες σχετικά με το δικαίωμα παράστασης του κατηγορουμένουστη δίκη του[22].Η προαναφερθείσα οδηγία,λαμβανομένου υπόψη του ότι επιδιώκει ένα ελάχιστο επίπεδο εναρμόνισης, δενμπορεί να ερμηνεύεται ως πλήρης και εξαντλητική ρύθμιση[23]. ΤοΔΕΕ κατά τη ερμηνεία της οδηγίας, κάνει ρητή αναφορά στην νομολογία του ΕΔΑΔκαι τις αρχές που έχει θέσει, θέτοντας τέρμα σε αυτή τη διάσταση που προϋπήρχεεπί του θέματος, ενώ παράλληλα έχουν γινεί δεχτές εξαιρέσεις στην απόλυτηεφαρμογή του κανόνα για υποχρεωτική παράσταση ενόςκατηγορούμενου στη δίκη του, που πάντοτε λαμβάνουν χώρα με τη συγκατάθεση τουκατηγορούμενους[24].
[1]1. βλέπεTHE REPUBLIC v. NICOS DEMETRIADES AND ANOTHER, (1973) 2 C.L.R. 289
[2](βλ.Niazi Ahmed v. Police 19 C.L.R. 127· Michael a.o. v. Police (1987) 2 C.L.R. 78
[3] ΒλέπεIoannis Socratis alias "Kokkalos" v. The Police, (1967) 2 C.L.R. 26
[4] Στην υπόθεση ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΪΔΗΣ ν. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ,Ποινική Έφεση Αρ. 36/2014, 9/12/2014, το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε τηνΠρωτόδικη απόφαση για ερήμην καταδίκη του εφεσίοντα, με το αιτιολογικό ότι τοαδίκημα για το οποίο καταδικάστηκε ερήμην δεν ήταν σοβαρό, έχοντας υπόψη τηνπροβλεπόμενη από το Νόμο ποινή, ούτε ενέχει το στοιχείο του δόλου ή τηςανεντιμότητας και η δε ποινή που επιβλήθηκε στον εφεσείοντα από το πρωτόδικοΔικαστήριο ήταν πρόστιμο ύψους €65.
[5](βλ.Niazi Ahmed v. Police 19 C.L.R. 127· Michael a.o. v. Police (1987) 2 C.L.R. 78
[6] βλέπε Ποινική Έφεση ΜάριοςΑριστοδήμου ν Κ.Ο.Τ.,(2007) 2 Α.Α.Δ 193) όπου λέχθηκαν τα εξής«Αυτό που μαςπροβλημάτισε είναι το κατά πόσο θα έπρεπε το Δικαστήριο να εκδώσει ένταλμασύλληψης για να είναι παρών ο εφεσείων και να ακουστεί στο θέμα της ποινής,ιδιαίτερα στην έκταση που θα εκδιδόταν διάταγμα τερματισμού της λειτουργίας τουκέντρου, ποινή που είναι δραστικής μορφής. Η προαναφερθείσα υπόθεση Michael& Others v. Police, μιλά για ποινή φυλάκισης. Είμαστε όμως της άποψης ότισε περιπτώσεις που εκτός από χρηματική ποινή το δικαστήριο σκοπεύει να εκδώσεικαι κάποιο διάταγμα εναντίον ενός κατηγορουμένου, όπως για παράδειγμα διάταγμακατεδάφισης μιας οικοδομής ή τερματισμού λειτουργίας ενός κέντρου αναψυχής, ηαπονομή της δικαιοσύνης επιτυγχάνεται καλύτερα με το να είναι ο κατηγορούμενοςπαρών και να ακούεται επί του θέματος.»
[7] 1ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ v. ALPHA BANK CYPRUS LTD, (2012) 2 Α.Α.Δ. 167, 27Μαρτίου, 2012
[8] SUREFOOD LTD ν ΧΧΧ Μιχαήλ,Ποινική Έφεση Αρ. 46/2015απόφαση ημερομηνίας 7 Νοεμβρίου, 2018,
[9] Στην εν λόγω υπόθεση τοΑνώτατο Δικαστήριο, υπό μορφή obiter, τόνισε την ανάγκη τροποποίησης τουυφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και της ενσωμάτωσης των προνοιών της Οδηγίας2016/343 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Μαρτίου 2016,με παράλληλη τροποποίηση των ποινικώνΕντύπων 9 και 10 ώστε να ενημερώνεται ευθύς εξαρχής ο κατηγορούμενος για τιςσυνέπειες της μη παράστασής του.
[10]Βλέπε υποθέσεις: SEJDOVIC v. ITALY (Application no. 56581/00) της 1ης Μαρτίου 2006, Haralampiev v.Bulgaria (Application no29648/03 της 24ης Απριλίου 2012, IDALOVv. RUSSIA (Application no. 5826/03)της 22ας Μαΐου 2012 και MEDENICA v. SWITZERLAND (Application no.20491/92) της 14ης Ιουνίου 2001
[11](Βλ.SEJDOVIC v. ITALY (§ 84))
[12] όπως τροποποιήθηκε με τηναπόφαση-πλαίσιο 2009/299
[13] άρθρα 12(5) και 30,
[14] άρθρα 44, 45(1), 63(3) και89(1) της ποινικής δικονομίας κεφ 155
[15] το άρθρο 89(1) του Κεφ.155
[16] Βλεπευποθέσεις THE REPUBLIC v. NICOS DEMETRIADES AND ANOTHER, (1973) 2 C.L.R. 289, Μάριος Αριστοδήμου ν Κ.Ο.Τ.,(2007) 2 Α.Α.Δ193. Michael & Others v.Police (1987) 2 C.L.R, IoannisSocratis alias "Kokkalos" v. The Police, (1967) 2 C.L.R. 26 και Ποταμός ν Alpha Bank
[17] Ρογήρος ΜιχαήλΧατζηκυπριανού ν Γ Εισαγγελέας Πολιτική Έφεση Αρ. 193/2014)
[18] Νεοφύτου ν. ΓενικούΕισαγγελέα Π.Ε. 262/16, ημερ. 29.9.2016 (απόφαση πλειοψηφίας) JohnConstantinides ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας Π.Ε. 347/2014 ημερ.5.3.2015) και Μεσαρίτης ν Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας Π.Ε. 267/17
[19] Νεοφύτου ν. ΓενικούΕισαγγελέα Π.Ε. 262/16, ημερ. 29.9.2016, απόφαση μειοψηφίας
[20] ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΤΗΣΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ν xxx ΠΡΟΪΟΣ, Έφεση Αρ. 230/2019, απόφαση ημερ. 3 Μαρτίου, 2020
[21] Οδηγία (ΕΕ) 2016/343 τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, για τηνενίσχυση ορισμένων πτυχών του τεκμηρίου αθωότητας και του δικαιώματοςπαράστασης του κατηγορουμένου στη δίκη του στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας (ΕΕ2016, L 65, σ. 1).
[22] αποφάσεις της 19ηςΣεπτεμβρίου 2018, Milev, C 310/18 PPU
[23] Βλέπε υπόθεση C-8/19 PPU,της 12ης Φεβρουαρίου 2019, σκέψη 59 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία.
[24] Στην υπόθεση C-688/18, της 13ης Φεβρουαρίου 2020, το ΔΕΕέχει αποφανθεί ότι εφόσον ο κατηγορούμενος έχει ενημερωθεί εγκαίρως τόσο για τηδιεξαγωγή της δίκης του όσο και για τις συνέπειες της μη παράστασής του σεαυτήν και έχει εκπροσωπηθεί από εξουσιοδοτημένο δικηγόρο τον οποίο διόρισε οίδιος, δεν προσβάλλεται το δικαίωμά του να παρίσταται στη δίκη του, σεπερίπτωση που:
- ο ίδιος αποφάσισε με τρόπο μη επιδεχόμενοαμφισβήτηση να μην παραστεί σε μία από τις συνεδριάσεις στο πλαίσιο της δίκηςτου, ή
- δεν παρέστη σε μία από τις συνεδριάσεις αυτές γιαλόγο πέραν του ελέγχου του, πλην όμως, κατόπιν της συγκεκριμένης συνεδρίασης,ενημερώθηκε για τις δικονομικές πράξεις οι οποίες διενεργήθηκαν ερήμην του καιαποφάσισε, έχοντας επίγνωση της κατάστασης, να δηλώσει είτε ότι δεν θαεπικαλούνταν την απουσία του για να αμφισβητήσει τη νομιμότητα των ως άνωπράξεων είτε ότι επιθυμούσε να μετάσχει στις πράξεις αυτές, με αποτέλεσμα τοεπιληφθέν εθνικό δικαστήριο να επαναλάβει τις εν λόγω πράξεις, προβαίνονταςειδικότερα σε συμπληρωματική εξέταση μάρτυρα, στην οποία ο κατηγορούμενοςμπόρεσε πράγματι να μετάσχει πλήρως.
.png)
.jpg)
